Çağdaş tüm işletim sistemlerinde bir dosya sistemi mevcuttur. (live cd’ler dahil) Başlıklara Unix veya Linux yazıyorum, fakat ben aksi olmadığı sürece hep Freebsd kullanıyorum ve sanırım kullanmaya devam edeceğim. 
Freebsd kurarken, karşımıza Freebsd Disklabel Editör isminde bir araç gelir. Freebsd wiki sayfalarında da belirtildiği üzere, diski yine normal şartlar altında aşağıdaki şekilde bölümlüyoruz.

/ (root/kök dizini, sunucuda bulunan mevcut ram’in iki katı alan verilmesi tavsiye edilir.)

/var (yine sunucuda bulunan ram’in iki katı alan verilmesi tavsiye edilir. fakat ben örneğin bir qmail sunucusu yapılandıracaksam, mail kuyruğu bu dizinde tutulacağından, daha fazla vermeyi makul görüyorum.

/tmp (diskin büyüklüğüne ve üzerinde koşturacağımız, yazılımlara göre alan verilebilir. Geçici dosyaların tutulduğu yerdir.

/usr (tüm dosyaların tutulduğu yerdir. Tüm programlar varsayılan olarak bu dizine kurulacağından, diskin tamamını veya dilediğimiz kadarını verebiliriz.

swap/takas alanı ise, ramin yetmediği noktalarda, işletim sisteminin kullanacağı alandır. Bulunan ram’in iki katı verilmesi tavsiye edilir.

Yukarıdaki partisyonlar, el ile oluşturduğumuz dizinlerdir. Bir de standart dosya dizinleri bulunmaktadır.

/ root/kök dizini standart bir dosya dizinidir ve tüm dizin ve dosyaların en üst dizinidir.

/bin bu dizinde tüm yerleşik yürütülebilir komutlar bulunmaktadır. Bir önceki konuda yazdığım ve daha fazla komut burada tutulmaktadır.

/dev disk, klavye, yazıcı, medya türü aygıtların saklandığı aygın dizinidir. Aynı zamanda bu dizinde null olarak adlandırılan bir dosya vardır. Herhangi bir uygulamanın çıktısını /dev/null şeklinde verirsek, boşluğa yazar.

/etc İşletim sisteminin yapılandırma ve yürütülebilir dosyalarının tutulduğu dizindir.

/lib Çeşitli kütüphaneler bu dizinde tutulur.

/lost+found Bu dizinde, sistemin olağan dışı bir şekilde kapanması veya durması durumunda, kullanılacak dosyalar saklanmaktadır.

/boot Açılış yapılandırma dosyaları tutulur. 

/etc Sistem yapılandırma dosyaları bu dizinde tutulur.

/sbin Bin dizininde yerleşik yürütülebilir komutlar bulunurken, sbin dizininde sistem programları bulunur. (reboot, fsck, zfs, shutdown, dhclient vs.)

/usr/local Sisteme sonradan kurulan programlar bu dizinde yer alır. Herhangi bir program kurulurken, prefix parametresi ve yol verilecek, ön tanımlı değerden farklı bir dizine kurulabilir.

/usr/ports Freebsd işletim sisteminin port ağacının bulunduğu dizindir. Port ağacında yer alan tüm programlar buradan kurulabilir. 

Unix işletim sisteminde her bir medya veya fiziksel aygıt özel bir dosya ismi ile ifade edilir. Unix dosya dizinlerinde belirttiğimiz üzere bu dosyalar /dev dizini altında listelenir. Aygıtların isimleri /dev dizininde aşağıdaki şekilde bulunur.

Ayrıca disklabel editörde oluşturduğumuz diskleri ve doluluk olanları görmemiz için “df” komutunu kullanabiliriz.

Df komutu, sisteme bağlı bulunan diskin isminin ada0p2 olduğu, boyutunu, diskinin byte cinsinden ne kadar kullanıldığını, yine byte cinsinden ne kadarının boş olduğunu, kapasitesinin ne kadar kullanıldığını ve mount edilen dizini söyleyecektir.

df komutunu -h parametresi ile verirsek bize aşağıdaki çıktıyı verecektir.

-h parametresi ile birlikte, df çıktısından farkı olarak, kullanılan alanları gigabyte (mb de olabilir)  cinsinden verecektir. Aynı şekilde diski veya diskleri farklı şekilde mount etseydik, çıktı aşağıdaki şekilde olacaktı.